‘न्याय ढिलो दिनु भनेको न्याय नदिनुजस्तै हो’

सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीश तथा केन्द्रीय न्याय क्षेत्र समन्वय समितिका सदस्य शारङ्गा सुवेदीले नागरिकलाई न्यायको अनुभूति दिलाउने गरी काम गर्नु राज्यको दायित्व भएको बताएकी छन्।

सर्वोच्च अदालतद्वारा मंगलबार वीरेन्द्रनगर सुर्खेतमा आयोजित ‘उच्च अदालत सुर्खेतमा संचालित जिल्ला तथा उच्च अदालत न्याय क्षेत्र समन्वय समितिको काम कारबाहीको प्रभावकारितामाः केन्द्रीय न्याय क्षेत्र समन्वय समितिको भूमिका’ विषयक एक दिवसीय अन्तरक्रिया कार्यक्रममा न्यायधीश सुवेदीले न्याय ढिलो दिनु भनेको न्याय नदिनुजस्तै भएको बताइन्।

राज्यका सेवा प्रदायक निकायहरु एक अर्काको काम गर्ने तवर तरिकाले नागरिकहरुमा कस्तो प्रभाव परेको छ भन्नेबारे छलफल गर्ने उद्देश्यले अन्तक्रिया कार्यक्रम गरेको उनको भनाई थियो।

न्यायाधीश सुवेदीले भनिन्, ‘गलत हामी सबैका छन्। न्याय क्षेत्र समन्वय समितिमा बसेर त्यहाँ भएका कमीकमजोरीको सूक्ष्म अध्ययन गरौँ। र, सुधार कसरी गर्न सकिन्छ ? त्यो पनि हेरौँ। अनि, समस्याको समाधान निस्किहाल्छ नि। अपराध अनुसन्धान, अभियोजन गर्ने कुरामा सम्बन्धित क्षेत्र संवेदनशील हुनुपर्दछ।’

अन्त्यमा फैसला गर्ने काम अदालतको भएपनि त्यसको अनुसन्धान, अभियोजन गर्ने निकायले सत्य–तथ्यमा आधारित भएर प्रमाण जुटाउनुपर्नेमा न्यायाधीश सुवेदीले जोड दिइन्।

न्यायधीश सुवेदीले राज्यका प्रतिनिधिले मान्छेलाई थुनामा राख्दा त्यसको औचित्यता प्रष्ट गर्नुपर्ने बताइन्।

आरोप लाग्ने बित्तिकै आत्मसम्मान गुम्ने र उनीहरुको अधिकारको ख्याल नगर्ने गरी काम गर्न नहुनेमा उनको जोड थियो।

उच्च अदालत न्याय क्षेत्र समन्वय समितिका अध्यक्ष तथा उच्च अदालत सुर्खेतका कायम–मुकायम न्यायाधीश कृष्णलाल भट्टराईले फौजदारी अपराधसँग सम्बन्धित घटनामा निष्पक्ष अनुसन्धान हुनपर्ने बताए।

सर्वसाधारणलाई न्यायमा पहुँच हुने गरी राज्यले काम गर्नुपर्ने भन्दै उनले लगत फछ्र्योट समितिलाई सक्रिय बनाउनुपर्नेमा जोड दिए।

न्याय सम्पादनमा भने न्यायिक निकायले नागरिकमैत्री भूमिका निर्वाह गर्नुपर्नेमा उनको सुझाव थियो।

जिल्ला अदालत सुर्खेतका न्यायाधीश दीपक ढकालले न्यायिक कार्य सम्पादन गर्नेहरुले निर्णय मात्र नदिई न्याय दिने काम गर्न आग्रह गरे।

फैसला कार्यान्वयन अदालतको काम मात्र नभई राज्यका तोकिएका संयन्त्रहरुले प्रभावकारी रुपमा गर्नुपर्ने सुझा दिए।

आफूहरु भने न्यायिक श्रीवृद्धिका लागि अगाडि बढेको न्यायाधीश ढकालको भनाई थियो।

वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाका प्रमुख मोहनमाया ढकालले ढिलो दिने न्यायले नागरिक मात्र नभई सरकार पनि अन्याय पर्ने धारणा व्यक्त गरे।

उनले न्यायिक निरुपण समयमै हुन सकेमात्र नागरिकलाई न्यायको अनुभूति हुने बताए।

उक्त कार्यक्रममा मालपोत तथा नापी कार्यालयका प्रमुख, सरकारी वकिल, अधिवक्तालगायतका कानुन व्यवसायीको सहभागिता थियो।

फाइल तस्बीर